100% vruchtensap en hart- en vaatziekten

Index
Referentie

Diverse onderzoeksresultaten tonen duidelijk aan dat de consumptie van fruit en groenten een gunstig effect kan hebben op cardiovasculaire aandoeningen. Wat de consumptie van 100% vruchtensap betreft, zien we volgens de beschikbare resultaten een bescheiden gunstig effect op de bloeddruk en het cholesterolgehalte, terwijl er steeds vaker een negatieve associatie wordt gesuggereerd tussen 100% vruchtensap en het risico op beroertes. Over het algemeen suggereren deze bevindingen dat 100% vruchtensap een goede keuze kan zijn om hart en lichaam gezond te houden.  

Fruit, 100% vruchtensap en het risico op coronaire hartziekten  

Studieresultaten van prospectieve observaties suggereren dat fruit en groenten kunnen beschermen tegen coronaire hartziekten en cardiovasculaire aandoeningen in het algemeen. Een meta-analyse van 9 cohortstudies rapporteerde bijvoorbeeld een daling van het risico op coronaire hartziekten met 4% per extra portie fruit en groenten (106 g/dag), en een daling van 7% per extra portie fruit. Er werd bovendien een omgekeerd lineaire dosis-responsverhouding vastgesteld tussen de consumptie van fruit en het sterftecijfer. 

Een andere meta-analyse leverde vergelijkbare resultaten op, met een daling van 11% voor het risico op coronaire hartziekten per extra portie fruit en groenten (110 g/dag).  Talrijke prospectieve observatiestudies toonden aan dat de consumptie van fruit en groenten het risico op ernstige cardiovasculaire aandoeningen (zoals een myocardiaal infarct of een beroerte) gunstig beïnvloedt. De zeldzame cohortstudies die het verband tussen de consumptie van vruchtensap en het risico op coronaire hartziekten onderzochten, brachten geen duidelijk verband aan het licht.  

Fruit, 100% vruchtensap en het risico op beroertes 

De resultaten van twee meta-analyses tonen, samen met enkele cohortstudies, aan dat er een duidelijk omgekeerd verband bestaat tussen de consumptie van fruit en groenten en het risico op beroertes. Eén cohort (met 69.622 vrouwen die gedurende 14 jaar werden gevolgd) rapporteerde een daling van 10% voor het risico op ischemische beroertes bij de consumptie van citrusvruchten en hun sap (sinaasappel en pompelmoes).  

Voor wat betreft cerebrovasculaire aandoeningen wees één meta-analyse op een daling van het beroerterisico met 11% per portie fruit, een daling van 5% voor de combinatie van fruit en groenten, en een daling van 3% per fruitportie – opnieuw met een lineaire dosis-responsverhouding. 

Een tweede meta-analyse toonde aan dat het beroerterisico daalde met 11% bij de consumptie van 3 tot 5 porties fruit en groenten, en met 26% bij de consumptie van meer dan 5 porties per dag in vergelijking met de consumptie van minder dan 3 porties. 

De zeldzame studies die de consumptie van vruchtensap evalueerden, stelden doorgaans een statistisch significante omgekeerde associatie vast met het beroerterisico.    

Fruit, 100% vruchtensap en hoge bloeddruk  

Talrijke gerandomiseerde klinische studies met controlegroep toonden aan dat de consumptie van fruit en groenten een uitgesproken gunstig effect heeft op een daling van de bloeddruk. 

Een recente review toonde bovendien aan dat vruchtensap min of meer dezelfde voordelen biedt als fruit en groenten. Onderzoeksresultaten wijzen dan weer op een bescheiden, maar consistente daling van de bloeddruk bij de consumptie van vruchtensap. Zo rapporteerde een klinische studie waarbij het effect van granaatappelsap gedurende 4 weken onder de loep werd genomen, een daling van 6% voor de systolische en diastolische bloeddruk. Een vergelijkbare daling werd vastgesteld na de consumptie van sap op basis van bosbes, veenbes, appelbes en bloedsinaasappel. 

Er wordt gesuggereerd dat de mechanismen verband houden met kalium of de bioactieve bestanddelen van fruit, zoals flavonoïden. Ze zouden onder meer het serum-LDL-cholesterolgehalte verlagen, de adiponectineconcentratie verhogen, een antioxiderende en ontstekingsremmende werking hebben, de endotheelfunctie verbeteren, de aggregatie van bloedplaatjes afremmen en hyperhomocysteïnemie voorkomen.  

Fruit, 100% vruchtensap en cholesterol 

Een review van vijf gerandomiseerde klinische studies met controlegroep bracht een significante daling van de totale cholesterol en de LDL-cholesterol aan het licht, samen met een significante stijging van de HDL-cholesterol (+21%) en een significante daling van de LDL/HDL-verhouding bij de consumptie van vruchtensap. Het effect was het grootst bij hypercholesterolemiepatiënten. 

Een andere review rapporteerde een significante stijging van de HDL-cholesterol, naast een significante daling van de totale cholesterol, de LDL-cholesterol en de verhouding tussen totale cholesterol/HDL-cholesterol en LDL-cholesterol/HDL-cholesterol.  

De beschikbare studies leveren een bescheiden bewijs dat 100% vruchten- en/of groentesap de LDL-cholesterol en de totale cholesterol verlaagt, met een opwaartse trend voor HDL-cholesterol. Het bewijs van een gunstig effect op de vasculaire gezondheid, de ontstekingsreacties en de aggregatie van bloedplaatjes is daarentegen groter, wat naar alle waarschijnlijkheid te danken is aan het flavonoïdengehalte van 100% vruchtensap. Deze effecten worden vooral vastgesteld bij deelnemers met een onderliggend risico op cardiovasculaire aandoeningen, zoals dyslipidemie, diabetes type 2 en obesitas.  


Conclusie 
Talrijke onderzoeksresultaten tonen aan dat de consumptie van fruit en groenten het risico op ernstige cardiovasculaire aandoeningen gunstig kan beïnvloeden. Observatiestudies suggereren daarentegen dat 100% vruchtensap geen of slechts een bescheiden gunstig effect heeft op cardiovasculaire aandoeningen, waarbij de associatie met beroertes het hoogst is. Experimentele studies leveren positievere resultaten op. Klinische studies wijzen op verschillende mechanismen in verband met vasculaire gezondheid, ontstekingsreacties, lipidenoxidatie en aggregatie van bloedplaatjes die zouden kunnen verklaren waarom 100% vruchtensap het risico op cardiovasculaire aandoeningen kan verlagen. Deze effecten zijn naar alle waarschijnlijkheid te danken aan de polyfenolen en het kalium in vruchtensap.

Referenties

[1] Dauchet L et al. (2006)

Fruit and vegetable consumption and risk of coronary heart disease: a meta- analysis of cohort studies. J Nutr 136: 2588- 93

[2] He FJ et al. (2007)

 Increased consumption of fruit and vegetables is related to a reduced risk of coronary heart disease: meta-analysis of cohort studies. J Hum Hypertens 21: 717-28

[3] Dauchet L et al. (2005)

Fruit and vegetable consumption and stroke: a meta-analysis of cohort studies. Neurology 65: 1193-7

[4] He FJ et al. (2006) Fruit and vegetable consumption and stroke: meta-analysis of cohort studies. Lancet 367: 320-6

[5] Nagura J et al. (2009)

Fruit, vegetable and bean intake and mortality from cardiovascular disease among Japanese men and women: the JACC Study. Br J Nutr 102: 285-92

[6] Oude Griep LM et al. (2011)

Raw and processed fruit and vegetable consumption and 10-year stroke incidence in a population-based cohort study in the Netherlands. Eur J Clin Nutr 65: 791-9

[7] Cassidy A et al. (2012)

Dietary Flavonoids and Risk of Stroke in Women. Stroke 43: 946-51

[8] Hyson DA (2015)

A review and critical analysis of the scientific literature related to 100% fruit juice and human health. Adv Nutr 6: 37-51

[9] Tsang C (2012)

Intake of polyphenol-rich pomegranate pure juice influences urinary glucocorticoids, blood pressure and homeostasis model assessment of insulin resistance in human volunteers. J Nutr Sci 1: e9

[10] Johnson SA et al. (2015)

Daily Blueberry consumption improves blood pressure and arterial stiffness in postmenopausal women with pre- and stage-1-hypertension: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. J Acad Nutr Diet 115: 369-77

[11] Novotny JA et al. (2015)

Cranberry juice consumption lowers markers of cardiometabolic risk, including blood pressure and circulating C-reactive protein, triglyceride, and glucose concentrations in adults. J Nutr 145: 1185-93

[12] Kardum N et al. (2015)

Beneficial Effects of Polyphenol-Rich Chokeberry Juice Consumption on Blood Pressure Level and Lipid Status in Hypertensive Subjects. J Med Food 18: 1231-38

[13] Silveira JQ et al. (2015)

Red-fleshed sweet orange juice improves the risk factors for metabolic syndrome. Int J Food Sci Nutr 66:830-6

[14] Zheng J et al. (2017)

Effects and Mechanisms of Fruit and Vegetable Juices on Cardiovascular Diseases. Int J Mol Sci 4: 18(3)

[15] Ruxton CHS et al. (2006)

Can pure fruit and vegetable juices protect against cancer and cardiovascular disease too? A review of the evidence. Int J Food Sci Nutr 57: 249-72

Een glas 100% vruchtensap per dag niet geassocieerd met een verhoging van het risico op een hoge bloeddruk of diabetes type 2 bij vrouwen na de menopauze

Er gaan weleens stemmen op die beweren dat het drinken van 100% vruchtensap vanuit een gezondheidsperspectief nooit opweegt tegen het eten van een heel stuk fruit. Om die stelling wetenschappelijk te toetsen, onderzocht een grootschalige prospectieve studie in de Verenigde Staten of 100% vruchtensap en heel fruit het risico op hoge bloeddruk of diabetes type 2 kunnen verhogen en, zo ja, in welke mate ze dat doen.

Meer
Voedingsstoffen in 100% vruchtensap zijn biologisch beschikbaar, maar verwerkt heeft een voorsprong op vers voor bioactieve producten

In overeenstemming met EU-regelgeving wordt aan 100% vruchtensap (100% FJ) niets toegevoegd of weggenomen. Dat is ook de reden waarom de voedingswaarde overeenkomt met die van de vrucht van waaruit het is gemaakt1.

Meer
100% vruchtensap en metabolische gezondheid

De consumptie van heel fruit en hele groenten wordt geassocieerd met een verlaagd risico op diabetes type 2 mellitus. 100% vruchtensappen, die op de vezels na werkelijk alle voedingsstoffen en bioactieve bestanddelen van heel fruit bevatten, worden daarentegen vaak aangewezen als een mogelijke oorzaak of stimulerende factor voor diabetes type 2 mellitus. Waarom zou dat het geval zijn, en welk wetenschappelijk bewijs ondersteunt die stelling? 

Meer